کد مطلب:3463 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

كسي كه در كار زشتي شريك است، چه جرمي دارد؟

گاهي شركت در انجام كاري به صورت مباشري (=به طور مستقيم) انجام ميگيرد، مانند اين كه انسان قسمتي از كار زشت را خود انجام بدهد مانند آن كه يكي از دو نفري باشيد كه با پخش دروغها و تهمتها، آبروي مؤمني را ميبرد. در اين نوع شركت در جرم، كار زشت براي هر دو نفر ثابت ميشد، زيرا هيچ فرقي بين اين كه انسان به تنهايي آن كار را انجام دهد و يا با شركت ديگران، بلكه انسان به اندازة عمل زشتي كه انجام داده، مجرم شناخته شده و در دنيا و آخرت به همان اندازه مجازات ميشود.

ولي گاهي انسان در انجام كار زشت به صورت مستقيم شركت ندارد، بلكه ديگري را به گونهاي در فراهم شدن مقدمات گناهي، كمك ميكند، به طوري كه خود مرتكب گناه نميشود، مانند آن كه به كسي كه ميخواهد شراب درست كند انگور فروخته يا ظرفهاي مورد نياز را به او بفروشد. قرآن كريم ما را از كمك كردن ديگران بر گناه نهي كرده و به كمك بر اعمال صالح تشويق نموده است: وَ تَعَاوَنُواْ عَلَي الْبِرِّ وَالتَّقْوَيَ وَلاَتَعَاوَنُواْ عَلَي الاْ ?ًِثْمِ وَالْعُدْوَ َن;(مائده،2) و ]همواره[ در راه نيكي و پرهيزگاري با هم تعاون كنيد و ]هرگز[ در راه گناه و تعدّي همكاري ننماييد.

آن چه در آية فوق دربارة تعاون آمده، يك اصل كلي اسلامي است كه تمام مسائل اجتماعي و حقوقي و اخلاقي و سياسي را در بر ميگيرد. طبق اين اصل، مسلمانان موظفند در كارهاي نيك، كمك و همكاري داشته باشند، و از ياري كردن در اهداف باطل و اعمال نادرست و ظلم و ستم به هر شكل ممكن پرهيز كنند.

از پيامبر6 نقل شده است كه فرمود: هنگامي كه روز قيامت بر پا شود، منادي ندا در ميدهد: كجا هستند ستمكاران و كجا هستند ياوران آنها و كساني كه خود را به آنها شبيه ساختهاند؟ حتي كساني كه براي آنها قلمي تراشيدهاند و يا دواتي را ليقه ـ پنبهاي كه در جوهر ميگذارند ـ كردهاند؟ همة آنها را در تابوتي از آهن قرار ميدهند، سپس در ميان جهنم پرتاب ميشوند. در حديث ديگر پيامبر6 به عليفرمود: يا علي! ده طايفه از اين امت، به خدا كافر شدهاند; يكي از آنها كسي است كه اسلحه به دشمنان اسلام ـ كه با آنها در حال جنگ هستند ـ بفروشد.(تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 254ـ256، نشر دارالكتب الاسلامية.)